Leren doorslapen baby, dreumes en peuter
Leer en stimuleer doorslapen van je kind
Op welke leeftijd gaat een baby doorslapen? Hoe leer je een baby, dreumes en peuter doorslapen? Wat zijn belangrijke voorwaarden voor het doorslapen van een kind? In dit artikel lees je alles over het leren slapen en het slapen stimuleren van je kind. Wil je je verder verdiepen in hoe je jouw baby, dreumes of peuter kan leren doorslapen? Dan raden wij de boeken Slaap, baby, slaap, Het babyslaapboek en Slaap! Voor dreumes en peuter aan. Lees hier de boekrecensies van deze boeken.
Helaas gaat het leren slapen niet bij elke baby, dreumes en peuter even gemakkelijk. Zo ontwikkelen sommige kinderen al heel snel een goed dag- nachtritme en bij andere kinderen duurt dit wat langer. En sommige kinderen vallen heel makkelijk in slaap, terwijl andere kinderen zich veel moeilijker over geven aan de slaap. Het goede nieuws is dat alle kinderen beter kunnen leren slapen!
In dit artikel lees je:
- Wat is doorslapen, de definitie en wanneer gaan baby’s doorslapen?
- De 6 voorwaarden om te kunnen doorslapen baby, dreumes en peuter
- Wanneer is doorslapen mogelijk? Hoe lang mag een baby zonder voeding slapen?
- De 3 basis elementen voor succesvol leren doorslapen baby, dreumes en peuter
- De 10 belangrijkste tips voor het leren doorslapen van jouw baby, dreumes en peuter
Boekentips doorslapen baby, dreumes en peuter
Wat is doorslapen? Op welke leeftijd slapen baby’s door?
Wat verstaan we onder doorslapen? En wanneer slapen baby’s door? Een definitie geven van doorslapen is lastig. Het betekent voor elke ouder en baby vaak wat anders. Sommige ouders vinden dat hun baby doorslaapt als zij van de laatste nachtvoeding tot de eerste ochtendvoeding doorslapen. Dit komt neer op een rukje van zo’n 5 tot 6 uur. Andere ouders vinden pas dat hun kind doorslaapt als deze het klokje rond slaapt. Vanaf 8 maanden mag je als ouder wel verwachten dat jouw kind een goede 11 tot 12 uur per nacht kan maken. In het boek Slaap! Van S. Willekes wordt gesteld dat zo’n 70% van de baby’s bij de tijd dat ze 9 maanden oud zijn doorslapen en hierbij wordt de volgende definitie gehanteerd:
Definitie doorslapen
Doorslapen betekent het vermogen om 8 tot 12 uur te slapen zonder nachtvoeding, zolang je baby goed eet en drinkt en de gewichtstoename voldoende is.
Let op: echt doorslapen bestaat eigenlijk niet! Alle baby’s, dreumesen en peuters, maar ook volwassenen, worden ’s nachts een paar keer wakker. Namelijk na elke slaapcyclus wordt je even wakker. Als je goed hebt geleerd om zelfstandig weer in te slapen merk je dit echter vaak niet. Als het goed is ga je aan het einde van een slaapcyclus naadloos over in de volgende slaapcyclus. Lees in dit artikel de tips hoe jij jouw kindje ook leert doorslapen.
6 voorwaarden om te kunnen doorslapen
Een gezonde slaapbasis is nodig om te kunnen doorslapen. Het moment van doorslapen verschilt van kind tot kind. Uiteindelijk leren gelukkig alle kinderen doorslapen. Wanneer jouw baby leert doorslapen is vaak afhankelijk van verschillende factoren. In het Babyslaapboek van M. Stapper worden de volgende zes belangrijkste voorwaarden voor doorslapen genoemd.
Voorwaarden doorslapen baby’s:
- Je baby is medisch gezien helemaal gezond.
- Je baby heeft een gezond gewicht.
- Je baby krijgt overdag genoeg voeding binnen.
- Je baby slaapt overdag niet te veel en niet te weinig.
- Ouder en baby volgen een routine die overeenkomt met de biologische klok van de baby.
- Je baby kan zelfstandig (zonder hulp) in slaap vallen.
Op het moment dat aan deze voorwaarden is voldaan, dan is jouw baby (lichamelijk) gezien in staat om de nacht door te slapen. M. Stapper stelt dat een baby van 4 maanden lichamelijk gezien kan doorslapen van 23.00/23.30 uur in de avond tot 6.00/7.00 uur in de ochtend. En een baby ouder dan 6 maanden lichamelijk gezien doorslapen van 19.00 uur in de avond tot 6.00/7.00 uur in de ochtend.
Wanneer is doorslapen mogelijk? Hoe lang mag een baby slapen zonder voeding?
Naast bovengenoemde voorwaarden is het voor het kunnen doorslapen ook belangrijk dat een baby zonder nachtvoedingen kan slapen. Doorslapen is (lichamelijk) gezien mogelijk van de leeftijd van 4 maanden, hoewel de meeste kinderen van deze leeftijd nog wel nachtvoedingen nodig hebben. Wat zijn het gemiddeld aantal nachtvoedingen per leeftijd? Onderstaand schema is gebaseerd op een schema uit het boek Slaap, baby, slaap van N. Schittekatte.
Hoeveel nachtvoedingen heeft een baby nodig op welke leeftijd?
| Leeftijd baby | Nachtvoedingen | Toelichting |
| 0 – 2 maanden | 2 tot 4 | Een baby heeft nog geen ritme er is nog een sprake van een vaste routine. Bij borstvoeding mag de baby regelmatig (bij behoefte) worden aangelegd. |
| 2 – 4 maanden | 1 tot 3 | Op het moment dat borstvoeding goed op gang is gekomen kan geprobeerd worden 2 tot 3 uur tussen de voedingen te laten ’s nachts. Heel soms worden baby’s van deze leeftijd nog maar wakker voor slechts één nachtvoeding. |
| 4 – 6 maanden | 0 tot 2 | Vaak zijn er 1 tot 2 nachtvoedingen op deze leeftijd nodig met 3 tot 4 uur tussen de voedingen. Sommige baby’s slapen al het klokje rond op deze leeftijd indien zij de laatste avondvoeding om 23.00/23.30 uur krijgen. |
| 6 – 8 maanden | 0 tot 1 | De meeste baby’s leren doorslapen zonder nachtvoedingen vanaf de leeftijd 6 maanden. Dit is uiteraard geen must! Een nachtvoeding kan nog prima gegeven worden als het kind dit nodig heeft. |
| > 9 maanden | 0 | De meerderheid van de baby’s slapen nu door zonder nachtvoedingen. Vraagt jouw baby nog om nachtvoeding? Dan is het mogelijk dat dit meer uit gewoonte is, dan dat deze voeding nog echt nodig is. |
3 basis elementen voor succesvol leren doorslapen kind
Hierboven zijn de belangrijkste zes voorwaarden genoemd om fysiek gezien te kunnen doorslapen. Naast deze voorwaarden zijn er nog 4 kritische of basis elementen van belang die van invloed zijn op het leren doorslapen. Om je kind zo goed mogelijk te ondersteunen bij het leren doorslapen doe je er goed aan als ouder om rekening te houden met deze elementen. De tips en tricks voor het leren doorslapen verderop in dit artikel zullen dan ook effectiever zijn!
Belangrijke elementen leren doorslapen baby, dreumes en peuter
- Zorg ervoor dat je kind op tijd in bed ligt. Een te late bedtijd kan het in slaap vallen en doorslapen lastiger maken. Oververmoeidheid heeft een negatieve invloed op slaap!
- Zorg dat je kind niet te veel uren op is voordat hij naar bed gaat. Ook hier geldt weer; als jouw kind oververmoeid is, of over zijn vermoeidheid heen, dan zal het inslapen en doorslapen veel meer moeite kosten!
- Laat je kind niet (te) slaperig of slapend naar bed gaan. Door je kind wakker genoeg in bed te leggen leert hij zelfstandig in slaap te vallen. Zelf in slaap vallen is ook nodig voor het kunnen doorslapen. Gemiddeld duurt het 15 tot 20 minuten voordat een kind in slaap valt.
10 tips voor leren doorslapen baby, dreumes en peuter
Hierboven heb je de zes voorwaarden kunnen lezen voor het kunnen doorslapen en de drie elementen die van belang zijn bij het succesvol leren doorslapen van jouw kind. Kan jij de zes voorwaarden voor doorslapen afvinken? En hou jij als ouder rekening met de basis elementen voor succesvol leren doorslapen? Dan kan je aan de slag met onderstaande 10 tips en leer jij je kind in no time doorslapen!
1. Zorg voor een vaste slaaproutine. Voorkom onder- en oververmoeidheid.
Slaap leidt tot slaap! Dit klinkt tegenstrijdig, maar onder- of oververmoeidheid kan zorgen voor het slecht in slaap vallen en doorslapen van je baby, dreumes of peuter. Zorg er dus voor dat jouw kind genoeg slaapt krijgt voor zijn leeftijd. Hiervoor is een vaste slaaproutine essentieel. Zowel een slaaproutine voor overdag als ’s nachts. Een routine biedt kinderen voorspelbaarheid en geeft een gevoel van veiligheid. Kinderen kunnen hierdoor beter in slaap vallen. Een vaste routine helpt ook de interne of biologische klok op peil te houden (zie tip 2). De hersenen zijn op een gegeven moment helemaal afgesteld op dit ritme en maken op gezette tijden het slaaphormoon melatonine aan. Om jouw kind in het juiste ritme te krijgen is het belangrijk om op zijn vermoeidheidssignalen te letten. Dit is niet altijd even makkelijk. Het kan dan helpen om te weten wat de gemiddelde wakkertijden en dutjestijden van kinderen zijn en het volgen van voorbeeldroutines of slaapschema’s.
2. Stimuleer een dag- en nachtritme. De biologische klok.
De biologische klok, ook wel het circadiaans ritme genoemd, ontstaat ongeveer op de leeftijd van zes tot acht weken. Baby’s gaan vanaf dat moment zelf het slaaphormoon melatonine aanmaken. De biologische klok is afgestemd op daglicht en daarnaast op temperatuur, omgevingsgeluiden en externe factoren zoals de voedingsmomenten. Om jonge baby’s het verschil tussen en dag en nacht te leren kennen kan je hun overdag het best in een lichtrijke omgeving laten slapen, voeden en verschonen. ’s Nachts slaapt je baby in een zo donker mogelijke kamer en voeden en verschonen doe je in de slaapkamer met zo min mogelijk licht aan.
Vanaf zes weken is het verstandig om je baby overdag minimaal één dutje in bed/ donkere kamer te laten doen. En voor wat oudere baby’s, dreumesen en peuters is het belangrijk om kinderen zowel overdag als ’s nachts zo veel mogelijk in het (pik) donker te laten slapen. Het slaaphormoon wordt namelijk in het donker aangemaakt. Verder is het belangrijk voor het stimuleren van de biologische klok om je kind elke avond rond dezelfde tijd naar bed te laten gaan en rond dezelfde tijd ’s ochtends wakker te laten worden. Slaap is van mindere kwaliteit op het moment dat deze niet is afgestemd op het interne ritme. Dit kan weer van invloed zijn op het leren in slaap vallen en doorslapen.
Tips stimuleren van een vast dag- en nachtritme
- Zorg voor verduisterende gordijnen voor kinderen die vroeg wakker zijn en moeilijk overdag kunnen slapen.
- Laat je kind zoveel mogelijk op een vast moment naar bed gaan. Ook in het weekend en vakanties.
- Zorg voor een vaste slaap- en eetroutine overdag.
- Ga overdag zoveel mogelijk naar buiten en zorg voor voldoende beweging.
- White noise kan helpen om te voorkomen dat kinderen overdag (te) snel wakker worden van externe geluiden.
3. Leer je baby, dreumes en peuter zelfstandig in slaap vallen
Kinderen en ook volwassenen slapen niet een hele nacht aan één stuk door. Je slaap bestaat uit verschillende slaapcycli. Tussen elke slaapcyclus wordt een kind even wakker. Op het moment dat een baby, dreumes of peuter niet heeft geleerd om zelfstandig in slaap te vallen, kan hij dus ook niet doorslapen ‘s nachts. Elke keer als je kind na een slaapcyclus wakker wordt, zal je kind gaan huilen om weer in slaap geholpen te worden door de ouders.
Dit kan erg vervelend zijn, omdat een slaapcyclus van een pasgeboren baby nog maar 45 minuten duurt, van een baby van 4 tot 6 maanden circa 50 minuten en van een kind van 1 jaar ongeveer 60 minuten.Het niet zelfstandig in slaap kunnen vallen is vaak het gevolg van ‘onhandige slaapassociaties’. Denk bijvoorbeeld aan het in slaap vallen tijdens de voeding, het in slaap wiegen en met een handje vast in slaap vallen.
4. Gebruik een bedritueel overdag en ‘s nachts
Het kan niet vaak genoeg gezegd worden. Een bedritueel is echt een must voor het zelfstandig in slaap leren vallen en doorslapen van kinderen. Je kan het best zo jong mogelijk beginnen met een bedritueel en neem hier ook de tijd voor. Het ritueel doe je zowel bij de dutjes overdag als ’s nachts. Door een bedritueel leert een baby, peuter en dreumes dat het tijd is om te gaan slapen en leert hij zich te ontspannen. Je creeërt positieve slaapassociaties en leert jouw kind dat de slaapkamer een fijne plek is en naar bed gaan ook iets prettigs is.
5. Zorg voor een goede slaapomgeving
Een goede slaapomgeving is van essentieel belang voor een baby, dreumes en peuter om makkelijk in slaap te vallen en door te kunnen slapen. Voor baby’s van een paar weken oud is dit nog niet echt relevant. Maar vanaf zes à acht weken wordt dit steeds belangrijker, omdat dan de interne of biologische klok op gang komt. De volgende elementen zijn belangrijk voor een prettige slaapomgeving:
- Een prettige temperatuur van ongeveer 16 tot 18 graden
- De kamer die pik donker gemaakt kan worden
- Weinig tot geen omgevingsgeluiden (tip; White noise)
- Het bed staat niet te dicht bij een open raam of de verwarming
Denk ook na over waar jij je baby laat slapen. Is dit bij jullie op de kamer of op een eigen kamertje. Dit is erg afhankelijk van de voorkeuren van de ouders.
Tip prettige slaapomgeving
Zorg dat je kind een fijne associatie heeft met de omgeving waar hij slaapt. Dit kan je doen door overdag hier ook tijd door te brengen. Bijvoorbeeld door je kind in de slaapkamer te verschonen, voor te lezen en te spelen.
6. Zorg voor goede slaapkleding
Naast een goede slaapomgeving is goede slaapkleding belangrijk. Met de juiste slaapkleding kan je kind makkelijker leren doorslapen. Onder slaapkleding kan je scharen een inbakerdoek, slaapzak, deken en pyjama. Inbakeren kan een baby helpen om rustig te worden. Je moet met inbakeren stoppen uiterlijk voor de zesde maand, op het moment dat je baby een begin maakt met omrollen. Als je niet voor inbakeren kiest of vanaf de vierde maand kan je het best een slaapzakje gebruiken in combinatie met een pyjama. Voor elk jaargetijde zijn er geschikte slaapzakken te koop. Een handig hulpmiddel om de juiste slaapzak te kiezen is de TOG-waarde. Veel slaapzakken hebben een TOG-waarde (Thermal Overall Grade). Hoe hoger de TOG-waarde, hoe warmer de slaapzak. Afhankelijk van de temperatuur van de kamer kies je de slaapzak. De slaapzak en pyjama kan je het best in katoen kopen. Dekens worden in verband de veiligheid pas aangeraden rond de leeftijd van twee jaar.
7. Zorg voor de juiste slaaphulpjes of slaaptools
Sommige slaaptools of slaapaccessoires kunnen de slaap bevorderen van kinderen. Denk aan het juiste bedje (co-sleeper, ledikant en peuterbed), draagdoek of draagzak, babyfoon met videofunctie, White noise, speentjes, knuffeldoekje, nachtlampje met rood licht en een slaaptrainer.
8. Zorg voor voldoende en juiste voeding
Voeding en slaap zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kinderen kunnen alleen doorslapen als zij voldoende voeding (overdag) hebben gekregen. De eerste weken en maanden hebben zij ook nog nachtvoedingen nodig. Op een gegeven moment hebben kinderen geen voedingen meer ’s nachts nodig. Als jouw baby nog wel steeds vraagt om voeding, kan dit een gewoonte zijn geworden en/of een manier om gemakkelijker in slaap te vallen. Dit is dan een zogenaamde onhandige slaapassociatie.
Je kind kan alleen met jouw hulp, door het krijgen van voeding, in slaap vallen. Een routine met een voeding- en slaapschema kan helpen dit te doorbreken. Voor een dreumes en peuter is het krijgen van gezonde voeding essentieel. Gezonde voeding heeft namelijk invloed op een goede slaap. Let op te zware maaltijden. Een zware maaltijd een uur voor het slapen gaan kan het in slaap vallen moeilijker maken. Dit geldt ook voor met honger naar bed gaan.
9. Zorg voor voldoende beweging en zon
Inspanning gedurende de dag en regelmatig naar buiten zorg voor een betere slaap in de nacht. Blootstelling aan zonlicht stimuleert ook het ontwikkelen en behouden van een goed slaap- en waakritme. Ga overdag minimaal een uur naar buiten, ook bij minder goed weer.
10. Een uur voor bedtijd geen elektronica en weinig blauw licht
Televisie kijken, computeren en tablet gebruik zijn meestal zeer stimulerend voor de hersenen van kinderen. Dit helpt vaak niet mee met het rustig in slaap kunnen vallen. Ook geven deze schermen relatief veel blauw licht af. Dit zorgt ervoor dat het slaaphormoon melatonine minder goed op gang komt en dat kan dus weer zorgen voor problemen met het doorslapen. Liever dus een uur voor bedtijd geen schermen meer.
