Hulp bij ontwikkelingsstoornissen

Dyslexie

Wat is dyslexie? Lees over de kenmerken, oorzaken, gevolgen en behandeling van dyslexie bij kinderen.

Wat is dyslexie?

Lees over de ontwikkelingsstoornis dyslexie. Wat zijn de kenmerken en oorzaken en welke gevolgen heeft dyslexie voor de ontwikkeling van het kind? Waar vind je de juiste ondersteuning en begeleiding voor je kind bij jou in de buurt?

Dyslexie is een leerstoornis. Bij kinderen met dyslexie ligt de lees- en spellingsvaardigheid aanzienlijk onder het te verwachten niveau dat hoort bij de leeftijd, het intelligentie- en opleidingsniveau van het kind. Kinderen met dyslexie kunnen hierdoor grote problemen ervaren op school. De stoornis kan invloed hebben op het zelfbeeld en zelfvertrouwen van het kind.

kind met dyslexie

Dyslexie uitgelegd 

Dyslexie houdt letterlijk in dat iemand moeite heeft met taal. ‘Dys’ staat voor niet goed functioneren en ‘lexie’ (in het Latijns: ‘lexis’) betekent taal of woorden. Stichting Dyslexie Nederland hanteert de volgende definitie:

‘Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau’.

Bij kinderen met dyslexie ligt de lees- en spellingsvaardigheid aanzienlijk onder het te verwachten niveau dat hoort bij de leeftijd, het intelligentie- en opleidingsniveau van het kind. Kinderen met de stoornis ervaren problemen met het leren herkennen van de koppelingen tussen klanken en letters en daaropvolgend het automatische herkennen van woorden. De stoornis kan samen gaan met andere ontwikkelingsproblemen zoals ADHD, Dyscalculie (problemen met cijfers en rekenen), motorische stoornissen en spraak- en taalstoornissen.

Kenmerken dyslexie

Wat zijn de kenmerken en signalen van de stoornis? Lees het artikel Kenmerken dyslexie voor een overzicht van kenmerken en signalen die bij kinderen met deze stoornis kunnen voorkomen.

Oorzaken dyslexie

Binnen de wetenschappelijke literatuur bestaat onduidelijkheid over de oorzaken van deze stoornis. Verschillende theorieën bestaan, die het ontstaan van de stoornis beschrijven. Binnen deze theorieën is men van mening dat de stoornis in grote mate erfelijk bepaald is. Waarschijnlijk is iets in de aanleg, de informatieverwerking of de werking tussen de twee hersenhelften anders bij kinderen met dyslexie in vergelijking met kinderen zonder deze stoornis.

Gevolgen dyslexie

De stoornis kan behoorlijk ingrijpend zijn voor het dagelijks functioneren van mensen. Het schrift is namelijk in onze maatschappij een belangrijke communicatiemiddel. Mensen die moeite hebben met lezen zullen problemen ondervinden thuis (denk aan bijvoorbeeld het begrijpen van gebruiksaanwijzingen), op school en het werk (lezen van e-mail en studieboeken), maar ook op straat (verkeersborden en andere signalen). Taalproblemen kunnen leiden tot slechte leerprestaties, grote frustraties, een negatief zelfbeeld en faalangst. Hierdoor kunnen kinderen gaan twijfelen over de eigen intelligentie, terwijl deze stoornis niks hoeft te zeggen over het intelligentieniveau van het kind. Daarnaast kan onbegrip en onwetendheid uit de omgeving het negatieve zelfbeeld nog meer versterken.

Diagnose dyslexie

Helaas is dyslexie niet simpel met een test of hersenonderzoek vast te stellen. Een diagnose kan gesteld worden aan de hand van een dyslexieonderzoek uitgevoerd door een orthopedagoog of gz-psycholoog (kinder- en jeugdpsycholoog). Tijdens het dyslexieonderzoek wordt het niveau van lezen en spellen van het kind bepaald (ten opzichte van leeftijdsgenootjes), wordt het intelligentieniveau onderzocht, gekeken of de problemen niet door externe factoren bepaald zijn en wordt bepaald of naast de lees- en/of spellingsproblemen sprake is van andere problematiek.

Na het vaststellen van de stoornis kan een dyslexieverklaring door de orthopedagoog of gz-psycholoog worden afgegeven. In een dyslexieverklaring wordt een beschrijving gegeven van de belemmeringen die het kind ondervindt (op school en in het dagelijkse leven) en geeft aan wat het kind nodig heeft om zo goed mogelijk om te gaan met deze belemmeringen en tot ontwikkeling te komen. De verklaring is een officieel document en is soms voor het kind nodig om in aanmerking te komen voor speciale voorzieningen (op school, de zorgverzekeraar).

Behandeling dyslexie

Op dit moment bestaat nog geen behandeling waarmee het leesprobleem volledig wordt opgelost. Veel kinderen (en volwassenen) vinden zelf manieren om beter om te gaan met dyslexie. Door training kunnen de vaardigheden aanzienlijk verbeteren. Bijvoorbeeld door middel van compensatiestrategieën en (technische) hulpmiddelen. Daarnaast zijn specifieke handelingsgerichte adviezen voor school van groot belang. Ook kan behandeling gericht zijn op het voorkomen of verminderen van de mogelijke emotionele en sociale gevolgen van de stoornis. Tot slot is een juiste informatievoorziening aan ouders en leerkrachten belangrijk voor begripsvorming en een beter inzicht in de problematiek.

Medicatie dyslexie

Op dit moment is nog niet wetenschappelijk aangetoond dat medicatie een positieve werking heeft bij kinderen met dyslexie.

Zorgaanbieders

Kijk in het overzicht welke verschillende zorgaanbieders kinderen ondersteuning bieden. Welke zorgaanbieder heb je nodig?

Let op: Tussen de deskundigen kan een groot verschil in ervaring en kennis op het gebied van dyslexie bij kinderen. Het is daarom raadzaam om navraag te doen naar de ervaring en kennis van de desbetreffende deskundige!

Kinderzorgkaart

Verschillende zorgaanbieders bieden ondersteuning aan kinderen met dyslexie. Kijk op de Kinderzorgkaart van Kijk op Ontwikkeling voor een zorgaanbieder bij jou in de buurt.

Stel je vraag

Stel je vraag over stoornissen bij kinderen aan één van de professionals van Kijk op Ontwikkeling. Of kijk of jouw vraag al eerder is beantwoord.

Let op: Aan de hand van diagnostisch onderzoek kan bepaald worden of er sprake is van dyslexie en welke behandeling nodig is. Vragen over de ontwikkeling van uw kind? Neem contact op met één van de professionals van Kijk op Ontwikkeling over dyslexie of vind een zorgaanbieder voor kinderen bij jou in de buurt via de Kinderzorgkaart