Seksuele ontwikkeling 4 – 6 jaar
Ontwikkelingsfase seksuele ontwikkeling kind 4 – 6 jaar
De seksuele ontwikkeling is in verschillende leeftijdsfasen onder te verdelen. Welke kenmerken en mijlpalen binnen de seksuele ontwikkeling bij kinderen van 4 – 6 jaar zijn te onderscheiden? Lees in dit artikel hoe de seksuele ontwikkeling van jouw kind van 4 – 6 jaar verloopt.
Zie ook de artikelen waarin de mijlpalen en kenmerken binnen de seksuele ontwikkeling van kinderen 6 -9 jaar, kinderen 9 – 12 jaar, kinderen 12- 15 jaar en kinderen 15 – 19 jaar beschreven worden. Ook kan je de definities en begrippen rondom de seksuele ontwikkeling vinden in het artikel ‘Wat is seksuele ontwikkeling’.
Foto gemaakt door Patty Brito on Unsplash
Kenmerken seksuele ontwikkeling kleuter 4 – 6 jaar
- Kleuters leren in deze fase steeds beter over waarden en normen en hoe zij zich moeten gedragen. Dit wordt gestimuleerd doordat zij steeds vaker in contact komen met grotere groepen mensen, op school en clubjes of verenigingen.
- Op deze leeftijd zijn zij zich steeds meer bewust van het feit dat zij in het openbaar niet meer naakt kunnen rondlopen en/of zichzelf aanraken. Zij weten dat dit wordt afgekeurd door volwassen.
- Het ontdekken van het eigen lichaam gaat door in deze fase. Ook kleuters ontdekken door middel van spel het eigen lichaam en dat van anderen (‘vadertje en moedertje’ en ‘doktertje’). Dit kunnen zij ook stiekem gaan doen, omdat zij weten dat jezelf naakt vertonen in het openbaar niet hoort. Ook kan in deze fase nog sprak zijn van ‘Vieze woordjes’-fase. Zij ontdekken dat bepaalde woorden voor reacties zorgen bij volwassenen. Dit kan spannend en opwindend zijn.
- Vaak zijn kleuters enorm geïnteresseerd in de voortplanting en hoe kinderen ontstaan. Vragen over ‘waar komen baby’s vandaan?’ zijn heel gebruikelijk.
Kenmerkend voor seksuele ontwikkeling leeftijd 4 – 6 jaar
De seksuele ontwikkeling van een kleuter kenmerkt zich door het leren van regels, spel en het ontstaan van vriendschappen.
- Kleuters worden steeds meer verlegen en willen zich bijvoorbeeld niet meer in het openbaar omkleden.
- In de peutertijd ontdekken kinderen dat zij een jongen of meisje zijn. Maar in de kleutertijd, meestal rond de leeftijd van vijf jaar, beseffen zij zich nu ook dat hun sekse niet meer gaat veranderen. Ook zullen zij (stereotype) ideeën ontwikkelen over wat ‘meisjes dingen’ en ‘jongens dingen’ zijn. Bij kinderen van 5 en 6 jaar kunnen deze ideeën over genderrollen erg hardnekkig zijn. Heel soms komt het voor dat een kind gedurende deze levensfase zich anders voelt dan de sekse waar het mee geboren is. Deze gevoelens kunnen blijven en soms ook verdwijnen.
- Ook gaan kleuters zich steeds meer gedragen zoals zij denken dat jongens en meisjes zich horen te gedragen. Kinderen die niet voldoen aan hun beeld van hoe een jongen of meisje zich moet gedragen, kan dan misschien zelfs een beetje raar gevonden worden. De reactie van anderen heeft vaak op deze leeftijd nog niet veel gevolgen voor het gevoel van eigenwaarde van het kind.
- Gedurende de kleuterleeftijd worden relaties met andere kinderen belangrijker en ontstaan ook de eerste vriendschappen. Wel zijn deze vriendschappen nog oppervlakkig en duren niet altijd lang. Je ziet in deze fase zowel vriendschappen tussen jongens en meisjes als ook met dezelfde sekse. Vanaf de leeftijd zes jaar gaat dit meer veranderen en vinden jongens en meisjes elkaar stom. Mogelijk omdat zij zich nog niet goed in elkaar kunnen verplaatsen.
- Vriendschappen worden op de kleuterleeftijd ook vaak gekoppeld aan iemand heel lief vinden of verliefd zijn. Zo kunnen kinderen verliefd zijn op hun kat, konijn, broer, ouder of juf. Dit is niet gekoppeld aan seksualiteit of verlangen, maar meer een manier om te uiten dat je iemand aardig vindt.
