Toepassen emotionele regels

Wanneer kunnen kinderen emoties op de juiste manier toepassen?

Naast de basisemoties, de zelfbewuste emoties en het leren reguleren van emoties, leren kinderen ook hun emoties op de juiste manier, in de juiste situaties toe te passen. Zij moeten zich de emotionele regels of normen van de omgeving eigen maken. De emotionele regels (wanneer, waar en op welke manier emoties getoond mogen worden) verschillen sterk per cultuur en het voorbeeld van de ouders in het eigen maken van deze regels is essentieel. Wij raden het boek Kind in ontwikkeling aan als je verder wilt lezen over de verschillende ontwikkelingsgebieden van kinderen. Een overzichtelijk boek met verschillende mijlpalen in handige schema’s omschreven. 

Lees in dit artikel wanneer kinderen emotionele regels leren eigen te maken. Lees ook de tips om de ontwikkeling te stimuleren en over problemen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.

Boekentips sociale en emotionele ontwikkeling kinderen: 

1. Kind in ontwikkeling, A.C. Bilo
2. Mensenkinderen, S. Pont
3. Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen op de basisschool, F. Jellesma
4. De sociale ontwikkeling van het schoolkind, J. D. van der Ploeg
5. Handboek sociaal-emotionele vaardigheden, E. Scholte
6. Emotionele ontwikkeling: over basisbehoefte en draagkracht, kwetsbaarheid en plezier, J. Vonk
7. Emotionele intelligentie voor jongeren, E. Keersmaekers

Eigen maken emotionele regels

Het geleidelijke proces van het eigen maken van de emotionele regels begint al vroeg door de invloed van de ouders. Gedurende de eerste maanden van de babytijd leren kinderen al om ‘negatieve’ emotionele uitdrukkingen te onderdrukken. Dit komt omdat ouders met name gezichtsuitdrukkingen die horen bij interesse, blijdschap en verbazing imiteren en in veel mindere mate gezichtsuitdrukkingen die horen bij angst of woede.

Pas vanaf drie jaar kunnen kinderen een gezichtsuitdrukking aannemen, die zij niet daadwerkelijk voelen. Kinderen van alle leeftijden vinden het makkelijker om positieve expressies als verrassing en blijdschap te acteren, dan negatieve expressies als angst en woede. Wanneer kinderen naar school gaan worden zij zich meer bewust van de emotionele regels en normen van de omgeving. In het begin zullen zij zich met name aanpassen om straf te vermijden en om goedkeuring te krijgen van de juf of meester. Later gaan zij ook daadwerkelijk inzien dat deze regels van waarde zijn om op een harmonieuze en sociale manier in het leven te staan.

Lees ook:

• Ontwikkeling van blijdschap, woede, verdriet en angst (de basisemoties)
• Ontwikkeling van schaamte, verlegenheid, schuldgevoel, jaloezie en trots (zelfbewuste emoties)
• Ontwikkeling van het kunnen reguleren van emoties
• Mijlpalen emotionele ontwikkeling

Boekentips sociale en emotionele ontwikkeling stimuleren: 

1. Sociaal vaardig, S. Pont
2. Spelletjes voor sociale competentie, R. Portmann
3. De ik-fabriek, C. van Wensen
4. Het hele brein, het hele kind, D. J. Siegel
5. Als je van spelen leren kan, N. Flamang
6. Kids’ Skills, B. Furman
7. Mission Possible, C. Beumer
8. Helpende gedachten, A. de Vreede