Vijfde ziekte

Bron afbeeling: mazelen.org en babybrabbel.nl

Deze virusziekte wordt veroorzaakt door het humane parvovirus B19, de incubatietijd (de tijd die verloopt tussen besmetting en het ontstaan van de eerste ziekteverschijnselen) is 7-14 dagen. We zien de ziekte eens in de 3-5 jaar in epidemieën voorkomen. Kinderen tussen de 4 en 10 jaar worden het meest getroffen.

Verschijnselen

Het duurt een week na de besmetting voor het virus in het bloed wordt aangetroffen, dat duurt ongeveer 5 dagen, dan is het kind vaak hangerig en al besmettelijk. De klachten lijken daarna even af te nemen maar een week later treedt er een 2e ziekteperiode op, waarin een uitslag zichtbaar wordt, lichte verhoging bestaat, het kind zich niet lekker voelt en soms ook klaagt over gewrichtspijn, keelpijn of verstopte neus. De uitslag begint met vuurrode wangen (het lijkt wel of het kind een klap in het gezicht heeft gekregen, de Engelsen noemen de ziekte daarom ook wel “slapped cheeks disease”); na korte tijd ontstaan er ook op de strekzijden van armen, benen en billen rozerode vaak verheven vlekjes, meestal in mindere mate zien we die ook op buik en rug. De vlekjes jeuken vaak licht, er kan enige temperatuursverhoging zijn. De verschijnselen verdwijnen normaliter binnen enkele dagen, maar kunnen gedurende enkele weken soms kort weer de kop opsteken, met name de uitslag zien we vaak terugkeren na bijv. nemen van een warm bad of in de felle zon zitten. Wellicht is het verstandig dat 14 dagen te vermijden. De besmettelijkheid is over zodra de uitslag verschijnt.

Is behandeling noodzakelijk?

Er is geen behandeling om de oorzaak te bestrijden, gelukkig gaat de ziekte vanzelf over en er zijn geen ernstige complicaties bekend. Eventueel kan paracetamol gegeven worden om eventuele gewrichtspijn te bestrijden.

Kan de 5e ziekte kwaad in de zwangerschap?

Er zijn aanwijzingen dat infectie van de aanstaande moeder voor de 20e zwangerschapsweek een licht verhoogde kans geeft op een spontane miskraam of doodgeboren kindje. Ongeveer 60% van de volwassenen heeft antistoffen tegen deze ziekte, de kans dat een moeder tijdens haar zwangerschap voor het eerst met dit virus in aanraking komt is dus niet ondenkbeeldig. Besmetting is echter moeilijk te vermijden omdat de besmettelijkheid optreedt voor de uitslag de ziekte doet vermoeden en over is zodra de vlekjes zichtbaar worden. In principe is het in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij zwangeren die veel in contact met kinderen komen, zinvol bloedonderzoek te doen of zij antistoffen hebben tegen dit parvovirus. Is dat niet het geval dan kan de aanstaande moeder eventueel zieke kinderen proberen te mijden, met name op peuterklas of school kunnen besmettelijke kinderen rondlopen die nog geen duidelijke ziekteverschijnselen hebben. De besmettelijkheid van de ziekte is overigens niet erg groot, meestal verloopt een zwangerschap ook bij besmetting zonder problemen.

Meer informatie

Voor meer informatie zie het artikel ‘mijn kind heeft een ziekte met vlekjes‘ en het artikel ‘mijn kind heeft de vijfde ziekte‘ op de website van thuisarts.nl.

Bron: Th.J.M. Verheij, Vijfde ziekte/ erythema infectiosum, Kleine kwalen bij kinderen, Elsevier gezondheidszorg