Links of rechts schrijven

Het was niet duidelijk of mijn kind van 6 jaar links-of rechtshandig was. Hierop heeft de juf hem rechtshandig leren schrijven. Overige handelingen begint hij altijd links. Ook gitaar spelen leeft hij nu rechtshandig aan. Op school leren ze aan elkaar schrijven, wat resulteert in een niet te lezen handschrift voor buitenstaanders. Losse letters vindt hij moeilijk, gaat langzamer, maar is wel leesbaar. Omdat hij niet flexibel meer denkt ( ik moet van de juf rechts schrijven, ik moet van de juf aan elkaar schrijven, ik mag niet meer zeggen dat ik school saai vind), zegt hij ook volgens ons sociaal wenselijke antwoorden… Is hij nu links- of rechtshandig en in hoeverre is rechts aangeleerd schrijven schadelijk? Ik heb gelezen dat er oefeningen zijn om het rechter en linker deel van de hersenen te oefenen, zodat hij beide kanten ‘soepel’ houden kan. Wat is uw advies, wat kunnen wij met de zienswijze van juf op school?

Problemen schrijven

Uw kind heeft duidelijk flinke problemen met het aanleren van het schrijven. De onzekerheid rondom zijn voorkeurshand versterkt het beginnend schrijven nogal, lees ik uit uw brief. U trekt terecht aan de bel want leren schrijven is al moeilijk genoeg en dient echt goed begeleid te worden. Ik vind het heel mooi dat u ook bij uw kind signaleert dat het de neiging heeft sociaal gewenst gedrag te tonen. Hij wil ook graag complimenten van zijn juf en doet dus braaf wat zij zegt.

Waar op letten?

Om op afstand te zien wat er aan de hand is, is niet zo eenvoudig. Maar ik zal proberen u een beetje op weg te helpen door wat informatie te geven of het beginnend schrijven en waar je op moet letten. Dat kunt u wellicht in overleg met school beter aan de slag met de juiste begeleiding van uw kind. Bovendien is het belangrijk dat uw kind met plezier en ontspannen naar school gaat.

Hoe ontstaan schrijfproblemen?

Kinderen zijn niet allemaal op dezelfde leeftijd aan schrijven toe. Het ene kind al met 5 á 6 jaar maar een ander kind pas met 7 jaar. Helaas is het schoolsysteem in Nederland daar niet op gericht. Dat betekent dat er altijd kinderen zijn die in groep 3 meer moeite hebben met het aanleren van schrijven dan andere kinderen. Het motorisch leerproces van een mens wordt bepaald door o.a. de neurologische rijping van de hersenen, die het bewegen (de motoriek) aansturen. Daardoor is het ene kind eerder schoolrijp dan het andere. Het zou dus kunnen zijn dat onvoldoende schoolrijpheid mede oorzaak is van de schrijfproblemen die uw kind ondervindt. Een kind gaat dan vaak letters ‘tekenen’ i.p.v. schrijven. Het verbonden schrijven komt dan onvoldoende op gang. Mogelijk heeft uw kind ook onvoldoende geleerd hoe het moet zitten werken of hij kan nog niet voldoende zijn zithouding volhouden (wiebelen, scheef zitten, gaan staan tijdens schrijven, over de tafel liggen, enz.) Deze kinderen hebben eigenlijk meer werkjes uit groep 1 en 2 nodig voordat ze echt gaan schrijven.

Linkshandigheid

Ongeveer 10-15% van de mensen is linkshandig. Dat betekent dat er in iedere klas wel een paar kinderen zitten die linkshandig leren schrijven. Als het goed is heeft de lesmethode van de school ook altijd schriften en werkboekjes voor de linkshandige kinderen. Ook hoort een leerkracht goed te weten hoe je linkshandigheid bij een beginnende leerling aanpakt, dat is toch echt anders dan een rechtshandig kind.
Linkshandige kinderen kijken bij de andere (rechtshandige) kinderen vaak de ligging van het schrift af en doen het dan precies verkeerd om. Ook hebben ze soms een andere pen nodig.

Gitaar spelen

Dat uw kind ‘rechtshandig’ gitaar leert spelen zal denk ik niet zo’n probleem zijn. Met gitaar spelen wordt de handigheid van beide handen flink aangesproken. Lukt het gitaar spelen wel goed dat kan het zijn dat uw kind wel voldoende vaardigheid heeft (ook om te gaan schrijven) maar dat de keuze voor de rechtshandigheid het probleem is. Het is dus zaak heel goed te kijken wat er gebeurd. Overleg ook eens hierover met de gitaar leraar(es).

Keuze links of rechts

Er zijn echter ook kinderen die niet kunnen kiezen of ze nou liever met links of met rechts leren schrijven (ambidexter). Wanneer deze kinderen van zichzelf een goede handigheid hebben oftewel motorische vaardig zijn, kun je dit kind beter met rechts leren schrijven. Dat is in onze manier van schrijven het meest praktisch. Wellicht had de leerkracht van uw kind dit in het hoofd bij het kiezen voor de rechter hand als schrijfhand voor uw kind. Deze voorwaarde geldt ook voor het wat later in het jaar wisselen van schrijfhand.

Test voorkeurshand

Er is een mooie test voor het uitzoeken welke hand nu echt de voorkeurshand van het kind is. Deze test doet ook meteen een uitspraak over de mate van handigheid. Zie hiervoor de volgende pagina op deze website.

Oefeningen

U vraagt zich af of oefeningen die tot meer soepelheid leiden kunnen helpen. Dat zijn oefeningen de het symmetrisch bewegen beter inslijpen. Het symmetrisch bewegen is namelijk een fase die vooraf gaat aan de dominantie (voorkeur) voor een bepaalde hand voor fijne werkjes zoals schrijven waarbij de handen ieder een eigen taak hebben. De symmetrische fase moet eerst ‘klaar’ zijn voordat de volgende fase een goede kans krijgt.

Schrijven verkeerde hand schadelijk?

Met de ‘verkeerde’ hand leren schrijven kan storend zijn voor de ontwikkeling van het schrijven en het zelfvertrouwen van een kind. Het klopt gewoon niet voor het gevoel en de coördinatie van het kind. Maar hou goed in de gaten dat het mede om mogelijk onvoldoende schoolrijpheid kan gaan.

Wat te doen?

Het is de moeite waard uw kind te laten testen op voorkeurshand en motorische vaardigheid. Maar het is zaak dat zo snel mogelijk te doen. Schrijven slijpt namelijk snel op een bepaalde manier in en het wordt steeds moeilijker er nog iets aan te veranderen naarmate de tijd vordert. In ieder geval dit schooljaar. Ik weet niet of de school van uw kind een remedial teacher in dienst heeft? Hij of zij kan uw kind vaak een eind op weg helpen. Ook zou u een kinderoefentherapeut, kinderfysiotherapeut of kinderergotherapeut in uw omgeving kunnen zoeken. Hij of zij kan in overleg met u en met school uitzoeken wat precies de oorzaak van de schrijfproblemen is. Deze therapeuten hebben vaak overleg met scholen of werken binnen een school. Op de landelijke websites van deze beroepsgroepen kunt u een therapeut in uw omgeving vinden.

Ik wens u en uw kind veel succes met het ontdekkingsproces! Bij vragen kunt u mij mailen via Kijk Op Ontwikkeling.